استاد مظهر خالقی

مَظهَر خالِقی خواننده مشهور کردِ ایران متولد شهریور 1317سنندج است. وی در خانواده ای از مشایخ کرد بدنیا آمد.

استاد مظهر خالقی

از همان نوجوانی به یادگیری موسیقی اصیل ایرانی پرداخت . اولین اجرای ضبط شده استاد متعلق به دههٔ سی است که در رادیو سنندج و به زبان فارسی اجرا کرده است . او دانش آموختهٔ فیزیک از دانشگاه تهران است و قبل از ورودش به سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران دبیر دبیرستانهای تهران بود .از او بیش از ۲۵۰ آواز فولکلوریک ضبط و ثبت شده است . مظهر خالقی تا قبل از مهاجرتش به انگلستان و سپس اقامتش در کردستان عراق در پست‌های مدیریتی فراوانی از جمله مدیر کل تلویزیون سنندج و کرمانشاه فعالیت کرد .[۱]

وی در کنار سید علی اصغر کردستانی و حسن زیرک از برجسته‌ترین و شناخته‌شده‌ترین خوانندگان موسیقی کردی به شمار می‌آید.[۲] آهنگ‌های بسیاری از وی با آهنگسازی و تنظیم مرحوم مجتبی میرزاده، از وی ضبط شده‌است. علاوه بر کتابهایی که توسط نویسندگان مختلف در مورد زندگی هنری استاد به بازار کتاب آمده اخیرا کتابی از اشعار آهنگهای مشهور وی نیز چاپ شده است. و مجموعه ای از آثار و آوازهایش با نظارت کامل خودش در انستیتوی فرهنگ و فولکلور کردستان بصورت صوتی منتشر شده است .[۳]

از ترانه‌های مشهور وی می‌توان “په پولهٔ ئازاد”[۴]، “ئه‌گه‌ڕێمه‌وه”، “ئاسۆی کورد” و “بیرت ده‌که‌م” را نام برد.

پخش تصویر و صدای خالقی پس از انقلاب ۱۳۵۷ بنا بر دلایل نامعلومی در رسانه‌های رسمی و محلی نظام جمهوری اسلامی ممنوع بوده‌است. او هم اکنون مدیر (ئینستوتی که له پوری کورد ) در کردستان عراق – سلبمانیه است . این مرکز در زمینهٔ هنر، ادبیات و فلکلور کرد فعالیت می‌کند . .[۵

خالقی وضعیت موسیقی کردی امروز ایران را بسیار متحول و

پر تحرک تر از دوران قبل از انقلاب می داند و علت ایجاد چنین فضائی را در

پیشرفت، تلاش و خلاقیت هنرمندان و توجه مردم جامعه و رشد فرهنگی مخاطبان

می داندو اظهار میدارد که مردم کرد قدر هنر را می دانند و به هنر مندانشان

وفادارند و به این دلیل موسیقی کردی زنده و پویاست

با وجودی که در باره موسیقی کردی ، منبع و ماخذ

جامع و یا اطلاعات منظم و مدونی در دست نیست ، اما در موسیقی معاصر ایران

اکثر استادان و صاحب نظران به قدمت و غنای موسیقی کردی اعتراف می کنند،

زیرا کمتر کسی ملودی ،ریتم و رنگ یا ضربی موسیقی کردی را درگوشه های

موسیقی ملی ایران بارها نشنیده باشد. در این رابطه پرویز مشکاتیان معتقد

است که گذر از موسیقی ایران زمین بدون توجه به موسیقی کردی امکان پذیر

نیست و محمد موسوی هم می گوید: ” گاه در برابر غنای موسیقی کردی باید

تسلیم شد”.

در میان هنرمندان معاصر آواز کردی – شهرام ناظری ، جلال

الدین محمدیان ، محمد رضا دارابی ، صدیق تعریف ، بیزن کامکار ، علاالدین

باباشهابی ، عزیز شارخ ، عباس کمندی ، حسین شریفی ، بهروز توکلی ، عمر دزه

ای ، ناصر رزازی ، نجم الدین غلامی ، رشید فیض نزاد و…- خلاء غیبت و

سکوت چند ساله استاد مظهر خالقی بسیار محسوس است . هر چند که هیچ کدام از

این هنر مندان ، قریحه و سبک موثر خالقی را نادیده نمی گیرند و حتی ملودی

ها و نغمه های او را به عنوان گنجینه آواز کردی معرفی می کنند .

درباره مظهر خالقی ، هنرمندان کرد و صاحب نظران چنین می گویند:

دکتر

بهمن کاظمی ، محقق موسیقی کردی ، معتقد است که اندیشه و عقاید این استاد

برجسته موسیقی معاصر کردی بدون شک برای نسل جوان منبعی مفید و آموزنده

خواهد بود ، زیرا خالقی به وجود نسل جوان برای اعتلا و شکوفایی هر چه

بیشتر موسیقی کردی در سطح بین المللی امید وافر دارد.جمشید عندلیبی

،آوازهای او را عامل شهرت و سوء استفاده بسیاری از هنرمندان می داند که در

غیبت او با بازسازی و گاه کپی نغمه ها و آهنگ ها به سود جویی ازخالقی

پرداخته اند. کیخسرو پور ناظری ، بر این عقیده است که وجود هنرمند

والامقام و بزرگی مانند خالقی برای موسقی امروز کردستان ضرورتی غیر قابل

انکار است و حضور مجدد او می تواند مو جب ایجاد رشد و خلاقیت در آواز کردی

منع: استاد مظهر خالقی

Repost

1